Олон һамгата ёһон
Автор АРД Булат Лхасаранов о плюсах и минусах многоженства. Буряад хэлээрээ, переведено на русский язык автором.
Һаянай, нэгэ эрэ хүн олон һамгатай байгааһаа һайн, гэһэн хѳѳрэлдѳѳн гарадаг болонхой. Үгы, юундэ һаянай гэжэб даа, ходол энээн тухай зугаа байдаг лэ гээшэ ааб даа. Тусхай хуули Буряадай Арадай Хуралай абаа һаань, һайн байгаа гэжэ, хаа-яаа, эндэ-тэндэ, шэбир-һабир гэлдэдэглэ гээшэ.
Хуулиин ёһоор олон һамгатай байха эрхэтэй болоо һаа, юугээрээ һайн бэ, юугээрээ муу бэ? Гэһэн асуудалда харюусаад үзэе.
Юугээрээ һайн бэ.
Байгаали соо бүхы юумэн «саган» «хара» хоёрой тэмсэһэнэй ашаар амидаран хүгжэнэ. Юртэмсэ дээрэ амитад «эрэ» «эмэһээ», «үхэхэ» «түрэхэһѳѳ», «һай» «мууһаа», олон «янзаһаа» боложо, бүхэ-бэхи хүгжэн амидарна. Байгаалиин «хара» «сагааниинь», «муу» «һайниинь» тэнсэхэдээ, һандаран эмдэрэнгуй, бүхэ бата байдагынь мэдээжэ. Харин тиихэдээ, амидарал гээшэ, «хүдэлѳѳн» гэжэ мэдэнэбди. Бодос «хүдэлхѳѳ» болиходоо һаладаг. «Хүдэлѳѳнэй» бии болохын түлѳѳ забол «хара» гү, али «сагаан» булинги байха ёһотой.
Иимэ бодомжонууды 2500-гаад жэлэй саана Энэдхэг ороной ухаатаай, сэсэн хүн хэлэһэн байна. Мүнѳѳ болотор энэ арсагдадаггуй.
Энээнһээ саашань уламжалан бодоходо, олон һамгатай байлга, хүн түрэлтэнэй хүгжэлтэдэ хэрэгтэй болоно. Юундэб гэхэдэ, яагааш һаа эхэнэрнүүд хододоо эрэшүүлһээ олон байха. Хүбүүд басагад түрэхэдѳѳ тэнсүүшэг гарааш һаа, гушаадтай болотороо, элдэб янзын шалтагаанһаа, хүбүүдэй тоо үсѳѳрдэг, гэжэ яахын аргагуй баримта. Тиимэһээ гансаардаһан эхэнэрнүүд байхал болонол даа. Энэ ха даа, далда амарагай үгы болшоогүй байдалай шалтагаанай нэгэ шухала баримтань болоно.
Эхэнэр бүхэн һанаа, сэдьхэлээ зобонгуйгѳѳр, түнжэтэй тулгатайгаар, элүүр энхэ эрэһээ, һайн һайхан, ухаатай үхибүүды, хэнэһээш «дутуу» бэшээр түрэхѳѳ һанана ха юм. Энэ һанамжые хорихо эрхэ маанадта үгы. Тиигэбэл уг һайжарха, гансаардалгын гажар үгы болохо, байн-байн ажа-байдал нягтарха, хэбтээ орохо, хэрүүл номгорхо гэхэ мэтэ хэрэгүүдтэ ехэ нүлѳѳ үгэнэ.
«Угаа уһанда бү хая» - гэһэн урданай хүнэй үгэ, тон һайнаар, хүсэд, дүүрэн бүтээгдэхэ аргатай болоно.
«Мууһаа муу, модонһоо хѳѳ» гэжэ дэмы хэлсэдэггүй. Үүлтэр шэнжэлгын эрдэмшье, энэ үгын тон зүбые гэршэлдэг. Юунээхии гэжэ, хэрэгтэ хэрэггүй архиншадһаа, хара тамхиншадһаа, залхуу һурнигарнуудһаа, ухаа ба бэе муутайшуулнуудһаа г.м. түрэхэб, илангаяа эрэгүйгѳѳр.
Эрэшүүлдэ олон һамгатай болгохо эрхэ олуулааһаа, сагай ошохо бүри «муу» эрэшүүл, уг залгамжалагша үгы болоходоо, дууһан хосорхо, хүн түрэлтэнэй шанар һайжарха һэн. Абагүй үхибүүд, ганса эхэнэрнүүд үсѳѳрхэ һэн.
Дэлхэй дээрэ хүнэй тоо дэн олон болонхой. Иигээд, энэ хэбээрээ байгаа һаа бүмбэрсэг дээрээ багтахаа болихобди. Энэ орёо асуудал шиидхэхын түлѳѳ хоёрло арга бии. Хирэ хирэ болоодло хүн зонии «үсѳѳлхэ», үгы гэбэл эхинһээ дэн олон болонгуй, хэмжүүр соо байлгаха.
Тиимэ һэн тула, хүнэй тоо хиналгада, хүн түрэлтэнэй шанар һайжаруулгада, олон һамгатай байха хуули тон ехэ нүлѳѳ үзүүлхэ. Энээгээрээ һайн.
Юугээрээ муу бэ.
Хүнэй зохёоhон ниигэмэй ниитын хуулиин ёһоор, энэ хэрэг ха даа муухай, ёһо гуримда харша, аяг ааша гээшэ гэжэ тоологдодог.
Эрэдэ нэгэ һамаганһаа ондоо һамаган огто хэрэггүй гэжэ олонхи хүнүүд, илан гаяа эхэнэрнүүд ба зарим шажан, ниитэ хэлэнэ.
Теэд, амидарал байгаалиин хуули, ниигэмэй хули хоёр заримдаа таарахагуй гэжэ байдагынь мэдээжэ.
Хэр бэеэ эрэшүүлдэ иимэ эрхэ үгѳѳ һаа, эмэшүүл юугээрээ дутааб, гэжэ олонхи гү, али олон эмэгтэйшүүл абаһаар хэлэхэ.
Амин шудлалай талаар юугээрээш дутуу бэшэ.
Эхэнэрнүүд һайн уг-шуhаяа баhа, бата бэхеэр үхибүүдтэй дамжуулдаг. Тиимэһээ эрэ эмын эрхэ адли байха ёһотой болоно.
Баримта: Хоёр мянга табан зуугаад жэлэй саана, хятадай Агуу Ехэ гүн бодолто, хүн түрэлтэнэй шэмэг болодог, Хүн- Пү-Сзы (Конфуций, шэнэ литын уртай 551-479 онууд) абынгаа жаран гурбатайда, гурбадахи, залуухан һамганһань гараһан байна.
Многоженство.
В последнее время, многие стали думать и поговаривать о пользе многоженства. Собственно, почему в последнее время? Об этом во все времена люди думали и обсуждали. Какова же польза и вред этого явления. Вдруг бы Народный Хурал принял такой закон? (Хотя по Семейному кодексу РФ многоженство запрещено, прим. АРД)
За многоженство
Живая природа существует благодаря закону сохранения и размножения, благодаря закону борьбы противоположностей, благодаря закону многообразия форм. В природе не бывает «хорошее» или «плохое». Природа устойчива тогда, когда все поровну. Но в то же время жизнь – это движение, а движение возможно только тогда, когда не все поровну, то есть, когда нет равновесия. Об этом говорил 2500 лет назад один умный человек. Исходя из вышесказанного, можно рассуждать дальше. Общество устойчиво, при соблюдении «равновесия» между мужчинами и женщинами. Сторонники многоженства говорят, что в силу разных причин, всегда не будет хватать мужчин, вследствие чего, в обществе будут возникать «нежелательные движения», всегда будут одинокие женщины, которые всегда будут хотеть «комфортно» рожать здоровых, хороших и умных детей. Для решения этих проблем нужно многоженство. Это, мол, решит проблему перенаселенности, волнений в обществе, многих наследственных изъянов, исчезнет комплекс одиночества.
Скажем, зачем рожать от алкоголиков, наркоманов, хулиганов, тунеядцев и так далее. Как говорят в народе: «От хорошего семени хорошее племя», а это подтверждается селекционной наукой.
Поэтому со временем человеческий генофонд улучшится. «Нехорошие» мужчины постепенно, естественным образом вымрут, не оставив наследства.
Моногамия – это бесконтрольное размножение человека, которая ведет к перенаселению планеты, путь к гибели. Поэтому многоженство нужно. В этом польза.
Против многоженства
А противники говорят: Многоженство аморально! И как бы в пику, говорят: - Если можно многоженство, то почему не разрешить многомужество. Хорошее или плохое наследство передается как от мужчин, так и от женщин. По биологическим законам мужчины могут создавать хорошие линии, женщины хорошее семейство.Исторический факт: Около 2500 лет назад родился великий китайский философ Конфуций от третей, молодой жены, 63 летнего отца.
В сюжете: Бурятиябурятымногоженство